Trang nhà LƯƠNG Y PHAN CÔNG TUẤN

SUNG ÚY – ÍCH MẪU

11/09/2025

LĨNH NAM BẢN THẢO TÂN BIÊN

SUNG ÚY – 茺蔚

Nguyên văn và phiên dịch:

茺蔚同名核益母     Sung úy đồng danh cây Ích mẫu (1)

辛甘温補除崩漏     Tân cam ôn bổ (2) trừ băng lậu

安神明目止心疼     An thần minh mục chỉ tâm đông

産后胎前眞大寳     Sản hậu thai tiền chân đại bảo

SUNG ÚY đồng tên là Ích mẫu

Cay, ngọt, ôn bổ, chữa băng lậu

An thần, sáng mắt, khỏi đau tim

Thuốc quý cho thai tiền sản hậu.

Chú thích:

(1): Dùng hạt gọi là Sung úy tử, dùng toàn cây gọi là Ích mẫu thảo.

(2): LNBT khắc ôn thống 温痛, chúng tôi chỉnh theo NDTH ôn bổ.

Tân biên:

Ích mẫu  – Leonurus japonicus  (đồng danh: L. heterophyllus), họ Hoa môi – Lamiaceae, mọc hoang và trồng khắp nước ta. Là thuốc quý cho phụ nữ  dùng điều kinh, và chữa bệnh thai tiền sản hậu.

Bài thuốc:

1. Kinh không đều, kinh thấy trước kỳ: Dùng 20g thân lá Ích mẫu sắc uống 10 ngày kể từ ngày thứ 14 sau kỳ kinh. Hoặc dùng chế phẩm cao Ích mẫu 6-8g mỗi ngày.
2. Phụ nữ héo hon suy nhược toàn thân: Ích mẫu 30-60g, nấu với trứng gà hay thịt gà ăn.
3. Mắt đỏ sưng đau do nóng gan: Hạt Ích mẫu, hạt Muồng ngủ, hạt Mào gà trắng, Cúc hoa, Sinh địa mỗi vị 10g, sắc nước uống.