Trang nhà LƯƠNG Y PHAN CÔNG TUẤN

Quảng bá hình ảnh Đại y thiền sư Tuệ Tĩnh trong thời kỳ hội nhập

24/11/2023

Xem vở chèo “Nam dược thánh nhân” trong chương trình sân khấu truyền hình trên VTV1 tối 11/3/2006 tôi  rất cảm động. Cảm động vì một phần niềm ao ước được xem các tác phẩm nghệ thuật về các danh y Việt Nam thể hiện trong bài viết trên Diễn đàn CTQ52 đã  thành hiện thực. Cảm động vì vở chèo do chính Đoàn chèo Hải Dương quê nhà Đại y Thiền sư Tuệ Tĩnh biểu diễn và được phát sóng trực tiếp truyền đến khán giả cả nước ngay trước ngày khai mạc lễ hội tôn vinh Ông Tổ Thuốc Nam tại chùa Giám (ngày 14 tháng Hai âm lịch hằng năm). Cảm động vì các tác giả (kịch bản Trần Đình Ngôn, đạo diễn Bùi Đắc Sừ) trong sáng tạo nghệ thuật đã không ngần ngại đưa vào vở diễn các nhân vật, tình tiết hư cấu để tái hiện sinh động cuộc đời, sự nghiệp, tài năng, đức độ, nhân cách, lý tưởng của Thánh y Tuệ Tĩnh nhưng cơ bản vẫn giữ đúng như truyền thuyết lịch sử ghi lại.

Nhưng có lẽ hình ảnh làm tôi xúc động nhất chính là bức tượng “hoá đá” cùng lời nhắn gửi da diết trên bia mộ rằng “mai sau có ai về nước Nam, hãy ghé qua đây cho hài cốt tôi theo về với!” ở cảnh cuối cùng vở diễn (cũng là cảnh được trưng dẫn giới thiệu ở đầu vở). Vâng, bức tượng sống Tuệ Tĩnh trên sân khấu trong y phục nhà sư, hao hao các bức tượng Bồ tát ta vẫn thường thấy trong các ngôi chùa Phật giáo là một điểm nhấn nghệ thuật có sức khái quát cao của vở diễn.  Quả thật, Tuệ Tĩnh không chỉ Nam y sư tổ, là người đặt nền móng xây dựng ngành y dược cổ truyền Việt Nam, mà trong tâm thức cộng đồng dân tộc, Tuệ Tĩnh luôn được kính ngưỡng như một vị Bồ tát cứu nhân độ thế từ bao đời nay. Sự kiện nhiều lần hiển thánh cho thuốc, và trên quê hương một vùng bán kính chưa đến 5 km có đến 4 nơi thờ cúng Tuệ Tĩnh ( chùa Giám, đền Bia, đền Thánh thuốc Nam và đền Trung) đã phần nào nói lên điều đó.

Cho dù hiện nay tên Tuệ Tĩnh đã được đặt cho nhiều cơ sở y tế và đường phố trên cả nước, nhưng sự nghiệp và những cống hiến lớn lao của nhà văn hoá danh y thiền sư Tuệ Tĩnh theo tôi vẫn chưa được đánh giá và khai thác xứng tầm.

Tại một đô thị  lớn nhất miền Trung, có một đoạn đường chưa đầy trăm mét, vốn được chỉnh trang nâng cấp từ một ngõ hẻm, được đặt tên đường Tuệ Tĩnh. Lý do đặt tên có lẽ do đường này ở bên hông một bệnh viện Đông y cấp tỉnh nhưng rất chật hẹp bởi vốn được tiếp quản từ một cơ sở y tế của tổ chức công giáo. Đến nay bệnh viện đã di dời về cơ sở mới khang trang, nhưng con đường vẫn còn nguyên tên  cũ,  mỗi lần có việc ngang qua khiến lòng tôi  không khỏi ngậm ngùi. Tuệ Tĩnh còn được đặt tên cho đường, phố ở một số thành phố nữa nhưng dường như tác động xã hội của việc đó chưa được như mong muốn.

Một số chùa, đến, cơ sở khám chữa bệnh…cũng có ảnh hay tượng Đại y thiền sư Tuệ Tĩnh nhưng dường như còn quá đơn giản so với những gì được nói về Người…

Trong thời kỳ hội nhập kinh tế văn hoá toàn cầu hiện nay, việc đặt tên đường phố, treo ảnh, dựng tượng đài Y tổ Tuệ Tĩnh không chỉ là một cách  để tri ân mà còn là xây dựng quảng bá hình ảnh đất nước con người Việt Nam, quảng bá tiếp thị có hiệu quả cho ngành y dược cổ truyền và các sản phẩm y dược Việt Nam. Vì vậy, với tâm huyết của mình, tôi mong mỏi sẽ tiếp tục có nhiều những tác phẩm văn hoá nghệ thuật như vở chèo “Nam dược thánh nhân” , những đường phố xứng đáng mang tên Tuệ Tĩnh cũng như hình ảnh, tượng đài thiền sư Tuệ Tĩnh…gây được ấn tượng mạnh không chỉ với người Việt Nam mà còn cả với người nước ngoài, trên quốc tế.

Mong thay!

HỒNG NGHĨA