HƯƠNG PHỤ

27/08/2025

LĨNH NAM BẢN THẢO TÂN BIÊN

HƯƠNG PHỤ – 香附

Nguyên văn và phiên dịch:

香附俗名矩𦹯𦵷 Hương phụ tục danh là Củ gấu

小寒無毒味甘厚 Tiểu hàn vô độc vị cam hậu

寬中開鬱利三焦 Khoan trung khai uất lợi tam tiêu

婦女藥中爲至寶 Phụ nữ dược trung vi chí bảo

HƯƠNG PHỤ tục gọi củ Cỏ gấu

Hơi hàn, không độc, vị cam hậu

Khoan trung, khai uất, lợi tam tiêu

Chữa bệnh đàn bà thuốc rất báu.

Sao rượu, trộn với trấu cho vào cối giã tróc hết lớp vỏ đen, còn lại như hạt gạo cội. Khi dùng hoặc tẩm rượu, dấm, nước muối hay nước tiểu trẻ con (đồng tiện) rồi sao kỹ, tùy bệnh mà dùng, Một tên nữa là Sa thảo căn.

Tân biên:

Hương phụ hay Hương phụ tử là củ cây Cỏ gấu hay Cỏ cú – Cyperus rotundus, ngoài ra còn sử dụng loài Cỏ gấu dầu – Cyperus esculentus, và Cỏ gấu biển – Cyperus stoloniferus dều làm thuốc tương tự,đều thuộc họ Cói – Cyperaceae

Bài thuốc:

Đau dạ dày: hương phụ chế 30g, Riềng 15g, Tán bột mịn, uống 3g với nước ấm, ngày 2 lần.
Điều kinh (Thuốc Hương Ngải): Hương phụ 3g, Ích mẫu 3g, Ngải cứu 3g, Bạch đồng nữ 3g, sắc với nước chia 3 lần uống trong ngày. Muốn kinh nguyệt đều, uống liên tục từ trước ngày dự đoán có kinh 10 ngày .