Trang nhà LƯƠNG Y PHAN CÔNG TUẤN

ĐI TÌM THUỐC CHỐNG LÃO HOÁ

13/09/2025

LTS: Một mùa xuân hội nhập đang về. Không đợi đến vận hội mới bây giờ, trăn trở tìm hướng đi lên cho Đông y Đông dược phát triển là những suy tư thường trực của người trong cuộc trong nhiều  thập niên qua. CTQ xin trân trọng giới thiệu ý kiến của BS.Trương Thìn, nguyên Viện trưởng Viện YDHDT TP.HCM, một nhà tiên phong trên con đường thừa kế, phát huy, phát triển lý thuyết Y học cổ truyền và xây dựng hệ thống lý thuyết cơ bản Đông y hiện đại. Bài viết được CTQ đánh máy từ bản thảo viết tay bài phát biểu trong một buổi lễ kỷ niệm cách đây tròn 5 năm, chắc không tránh khỏi một vài sơ suất, kính mong tác giả lượng thứ.

C.T.Q (2005)

Thưa quý vị, thưa các bạn!

Những ngày qua tôi tới thăm Thiên Tân và Bắc Kinh, tôi nhớ đến ngày lễ kỷ niệm 45 năm thành lập Viện YHCTVN, và tôi sẽ chào mừng bằng một báo cáo khoa học hay bằng một bài tham luận về một số bệnh khó.

Nói về các bệnh khó chữa, xin thưa, một trong những bệnh khó chữa nhất là sự lão hoá khó lòng ngăn chận, khó lòng đảo ngược trẻ hoá. Đông y cũng bị lão hoá, ấy thế mà trong những ngày qua tôi được chứng kiến một Đông y trẻ trung tại các công ty sản xuất thuốc, tại các bệnh viện Trung y. Vâng, những nơi tôi tới thăm đều rất trẻ. Giám đốc trẻ, Phó giám đốc rất trẻ, các cộng sự lại rất rất trẻ.

Nhà máy trẻ.

Đông y già được hiện đại hoá, công nghiệp hoá thành Đông y trẻ. Dường như mọi công việc đều dành cho người trẻ. Người ta trẻ đến nỗi người trẻ trung như tôi bỗng nhiên hoá già!

Dường như người già được người trẻ tiếp đón săn sóc ân cần như để tỏ lòng kính trọng những người đã hoàn thành nhiệm vụ của mình. Họ cầm tay tôi như để dìu tôi đi; họ mời tôi nghe, họ mời tôi nhìn tôi nói cho vui; họ cư xử như đối với bố già, rằng ngày xưa bố dìu con, bây giờ đến lượt con dìu bố!

Ôi, ở quê nhà tôi đang trẻ trước những lão y. Nào ngờ ở đây chỉ trong mấy ngày mà tôi đã hoá già nhanh quá, khủng khiếp cho tôi quá! Tuổi tác tôi già, cơ thể tôi già, kiến thức tôi già, quan niệm tôi già, chầm chậm của người già, sự ích kỷ của người già, sự cha chú bề trên của người già… Bao nhiêu triệu chứng già của tôi cứ hiện ra càng lúc càng rõ, báo động cho tôi sự già đã tới, tôi già thực rồi!

Giá như tôi biết hãnh diện với cái già của mình thì đỡ biết bao nhiêu! Vì ít nhất tôi cũng còn lẽ già, lẽ sống; còn bây giờ thì tôi chỉ còn lẽ tàn, lẽ chết nếu không tìm ra thuốc chữa! Chúng ta đang bập bẹ nói về các thuốc antioxydant, các thuốc chống lão hoá. Nhưng loại gì cho bệnh của tôi đây?

Thưa quý vị, tôi đã buồn lo, tôi đã âm thầm hoảng hốt vì triệu chứng già quá rõ, quá nguy, tưởng như không chịu nỗi. Ấy thế mà bây giờ tôi nói tôi cười trẻ trung như thế này đây. Thưa, không phải vì tôi trở về cõi già của tôi nên tôi hoá trẻ, mà vì tôi đã hoà nhập trong một môi trường của người trẻ. Tôi ngưng đề kháng đối với giới trẻ như từng đánh giá thấp, như từng ái ngại không tin khả năng đảm đang của tuổi trẻ. Tôi đổi cách nhìn rằng tuổi trẻ là bạn của mình, và mình là bạn của đám trẻ rất trẻ. Tôi được hít thở không khí trẻ đó, tôi được ăn uống thức trẻ đó, tôi được ngắm nhìn vô số những đường nét trẻ trung đó, dù mới chỉ mấy ngày thôi mà đã thấy triệu chứng già đã nguôi dần. Tôi có cảm tưởng ngành Đông y trẻ của chúng ta đang bị lão hoá sẽ bùng lên ngỏn lửa trẻ trung nếu ta giải phóng được sự ức chế vô hình đối với tuổi trẻ để cho họ bừng dậy khí thế của một ngành Đông y trẻ.

Nhưng thưa quý vị, lại một điều kinh khủng khác là tuổi trẻ cũng bị lão hoá khi sống trong môi trường Đông y già! Nhiều bác sĩ Đông y ít tuổi sao mà suy nghĩ, ăn nói, hành động nghiêm túc già dặn đến thế! Bởi môi trường chúng ta sống là môi trường của Đông y già, và trong môi trường già thì người già được ăn trên ngồi trước nên vẫn thấy dễ thở dễ sống trong môi trường đó!

Mấy bạn trẻ trân trọng dẫn tôi đi để giới thiệu Đông y trẻ của họ, không những xí nghiệp mới thành lập mà cả Đồng Nhân Đường thành lập mấy trăm năm trước mà nay vẫn rất trẻ.

Ôi, tôi Đi Bắc Kinh – Thiên Tân – Thượng Hải để làm gì để thấy tôi già tôi khổ thế này! Tôi chợt nảy ra hai giải pháp: Hoặc là tôi để tôi buồn đau để rồi già đột ngột, già xót xa; Hoặc là tôi phải uống một loại antioxydant đặc biệt để trẻ hoá trở lại. Thuốc chống lão hoá đó ư? Đó là thật sự hiện đại hoá – công nghiệp hoá. Hiện đại hoá cách nhìn y học cổ truyền, hiện đại hoá cách trân trọng kế thừa y học cổ truyền, hiện đại hoá cách học cách dạy y học cổ truyền, hiện đại hoá cách phát triển thành một nền Đông y hiện đại trẻ trung, thành một môi trường Đông y trẻ.

Thưa quý vị, mấy ngày qua tôi được sống trong môi trường Đông y trẻ đó nên cảm thấy được lẽ sống, lẽ trẻ của mình. Ôi, thế giới bên ngoài đang trẻ trung; ngọn gió tươi trẻ cứ lồng lộng quanh tôi. Ôi, tại sao mình thế nhỉ? Tại mình đóng cửa biên giới, tại mình đóng cửa tâm trí… Trong cái bình thông nhau mà mực nước bên cao bên thấp, bên trong bên đục, bên trẻ bên già chỉ vì một cái nút ngăn cách.

Chỉ có mở nút, mở cửa. Chỉ có mở cửa, mở nút cho thông. Thông thì bất thống, bất lão đó thôi. Cần mở cửa mở lòng cho không khí Đông y trẻ tràn vào, cần tạo điều kiện cho hàng ngàn hàng vạn thanh niên du học để tắm gội trong những môi trường Đông y trẻ.

Kính thưa quý vị!

Trải qua mấy ngày phát hiện bệnh già khó chữa của mình và cũng chỉ trong mấy ngày hoà mình với đám trẻ trong một môi trường Đông y trẻ, trong tôi loé lên một niềm hy vọng trẻ hoá. Tôi thấy tôi hiểu bệnh tình của mình một cách rõ ràng và ác liệt, và cũng thấy được, hiểu được các vị thuốc đặc trị loại bệnh khó chữa này. Tôi muốn khóc vì sung sướng. Thì ra người lớn tuổi không phải là người già nếu người ấy có thuốc chống lão hoá. Thì ra người ít tuổi không phải là người trẻ nếu thiếu thuốc chống lão hoá. Thì ra Đông y rất lâu đời mà rất trẻ nếu được hiện đại hoá. Thì ra sự trẻ trung không dành cho riêng ai, không dành cho lứa tuổi nào. Mấu chốt là ở sự trẻ trung, duy trì và củng cố sự trẻ trung và trẻ trung hoá trở lại. Đó là hoà nhập với những người trẻ trung, sống trong môi trường trẻ trung.

Kính chúc một Viện YHCTVN trẻ, một nền Đông y trẻ, mọi người đang ngồi ở đây là những người tuổi trẻ.   

Bác sĩ TRƯƠNG THÌN

2002