Trang nhà LƯƠNG Y PHAN CÔNG TUẤN

THUẬT HỨNG 2

06/08/2025

THƠ CHỮ HÁN HẢI THƯỢNG LÃN ÔNG 7

THUẬT HỨNG – 述興 –  KỲ 2

Nguyên văn và phiên âm :

術淺難醫世病深     Thuật thiển nan y thế bệnh thâm,

僅可醫吾利欲心     Cận khả y ngô lợi dục tâm.

難假硝黄攻濁氣     Nan giả tiêu hoàng [1] công trọc khí,

惟憑風月作知音     Duy bằng phong nguyệt tác tri âm.

清閒道味宜常服     Thanh nhàn đạo vị nghi thường phục,

仁義仙方不換金     Nhân nghĩa tiên phương bất hoán câm/kim

爛醉多時今已誡    Lạn túy đa thời [2] kim dĩ giới,

只嫌瘦骨在狂吟     Chỉ hiềm sấu cốt tại cuồng ngâm.

Dịch nghĩa:

Học thuật nông cạn không chữa nổi bệnh đời đã sâu,

Chỉ có thể tự chữa cái lòng lợi dục cho ta.

Không thể lấy Phác tiêu Đại Hoàng để công trục cái ô trọc,

Chỉ cậy nhờ gió trăng làm bạn tri âm.

Mùi đạo thanh nhàn quen uống đều dặn,

Nhân nghĩa là phương thuốc tiên không chịu đổi lấy vàng.

Cái tật say mèm lâu nay đã chừa,

Nhưng vẫn còn gầy trơ xương vì mê say ngâm thơ.

Dịch thơ :

Tài hèn khôn chữa bệnh sâu,

Chữa lòng lợi dục dễ hầu được chăng ?

Đuổi tà khôn mượn Tiêu, Hoàng,

Chỉ nhờ phong nguyệt là làng tri âm.

Thanh nhàn đạo vị thường chăm,

Phương tiên nhân nghĩa chẳng đem đổi vàng.

Lâu nay khỏi chứng say gàn,

Gày gò còn bệnh ngâm tràn mà thôi

(Nguyễn Thanh Giản, Tử Siêu, Nam Trân dịch)

Bản dịch khác:

Tài nông khó chữa căn đời nặng

May chữa riêng ta bớt lợi ham

Khó mượn tiêu hoàng xua trọc khí

Chỉ nhờ trăng gió bạn tri âm

Thanh nhàn mùi đạo nên thường uống

Nhân nghĩa đơn tiên chẳng đổi vàng

Say khướt thói xưa giờ đã bỏ

Thân gầy ngán nỗi cứ thơ tràn

(Bùi Hạnh Cẩn dịch)

Tài hèn không chữa được bệnh đời

Tự chữa cho ta ham muốn vơi

Khó lấy tiêu hoàng công trọc khí

Đành đem trăng gió xõa thảnh thơi

Mùi đạo thanh nhàn thường thưởng thức

Thuốc tiên nhân nghĩa chẳng đổi dời

Tật rượu say mèm dầu bỏ  được

Thói mê thơ phú vẫn cầm hơi

(Phan Công Tuấn dịch)

Chú thích: 

[1] Phác tiêu, Đại hoàng là hai vị thuốc xổ trong Đông y.

[2] Nguyên văn khắc chữ  辰 Thần/Thìn, do húy kỵ, chúng tôi chuyển lại chữ Thời時