Trang nhà LƯƠNG Y PHAN CÔNG TUẤN

TẤT BÁT – LÁ LỐT

18/08/2025

LĨNH NAM BẢN THẢO TÂN BIÊN

TẤT BÁT – 蓽扒 – LÁ LỐT

Nguyên văn và phiên dịch:

蓽扒俗號羅蘿葎   Tất bát tục hiệu là Lá lốt

氣味大温辛到骨   Khí vị đại ôn tân đáo cốt

腰疼霍乱冷痢除   Yêu đông hoắc loạn lãnh lỵ trừ

瘴氣腹陰[1]須勿忽  Chướng khí phúc âm tu vật  hốt

TẤT BÁT tục gọi là Lá lốt

Khí ấm vị cay thấu tận cốt

Hoắc loạn, đau lưng, hàn lỵ trừ

Chướng khí âm nang đau chữa tốt

Tân biên:

Tất bát  (荜拔) thật ra là tên Hán của cây Tiêu lốt – Piper longum, nhưng ở đây được dùng thay bằng cây Lá lốt – Piper lolot, thuộc họ Hồ tiêu – Piperaceae, vốn phân bố nhiều nơi ở nước ta.

Bài thuốc:

1. Chữa đau răng: Lá lốt 1 nắm lớn, sắc nước đặc, ngậm.
2. Chữa đau bụng, đau lưng, buồn nôn, nấc cụt: Lá lốt tươi, rửa sạch, nhai nuốt.
3. Giải độc say nấm, rắn cắn: Lá lốt tươi giã nát, phối hợp với lá Khế, lá Ðậu ván trắng mỗi vị 50g, thêm nước, lọc nước cốt uống.

[1] NDTH khắc chữ cuối không rõ “瘴氣陰囊 hay 瘴氣陰㿗”, nghi nói trị thêm chứng sán khí hay sa dạ con (P.C.T)