Trang nhà LƯƠNG Y PHAN CÔNG TUẤN

Sinh phần anh cất nơi đây

Lan man y dược, cỏ cây quê nhà

Cám ơn người đã ghé qua !

Những phương thuốc kỳ diệu làm thơm cơ thể

07/07/2025

LTS: Sau khi CTQ số 89 (tr.14) đăng bài “Làm da tự tỏa hương” của BS.Hoàng Xuân Đại, Tòa soạn nhận được nhiều ý kiến quan tâm của bạn đọc. Thể theo yêu cầu của độc giả, CTQ tiếp tục giới thiệu về mảng đề tài này. Dưới đây là bài viết của tác giả Vương Lệ Ni, công tác tại Khoa Dưỡng sinh – Phục hồi sức khỏe của Trường Đại học Trung y dược Bắc Kinh. Bài viết  do Phan Lang dịch từ nguyên bản tiếng Hoa. Mời bạn đọc tham khảo.

NHỮNG PHƯƠNG THUỐC KỲ DIỆU LÀM THƠM CƠ THỂ

Tào Tuyết Cần trong chương 7 tiểu thuyết Hồng Lâu Mộng từng kể đến nhân vật Tiết Bảo Thoa đã trị một căn bệnh mạn tính bằng một phương thuốc tên là Lãnh hương hoàn. Cách chế bài thuốc này là lấy nhụy hoa mẫu đơn trắng vào mùa xuân, nhụy hoa sen trắng vào mùa hạ, nhụy hoa phù dung trắng vào mùa thu và nhụy hoa mai trắng vào mùa đông, mỗi thứ lấy 12 lạng, xay nghiền ra, gia vào đó nước mưa của ngày Vũ thủy, nước sương móc của ngày Bạch lộ, nước sương giá của ngày Sương giáng và tuyết của ngày Tiểu tuyết, mỗi thứ 12 đồng cân hòa đều, rồi hợp tất cả lại cùng với mật ong và đường trắng làm thành viên thuốc to bằng quả nhãn, chôn giấu thuốc ở dưới cây lê ra hoa, lúc dùng thì uống với nước Hoàng bá. Theo tiểu thuyết viết thì thứ thuốc này không chỉ chữa được chứng nhiệt độc bẩm sinh từ trong thai của Tiết Bảo Thoa, mà uống lâu ngày còn khiến cho cơ thể toát ra một mùi hương mát nhẹ dễ chịu.

Hương thơm quấn quít là trang sức tự nhiên rất hấp dẫn của người nữ. Theo sách vở ghi lại, trong lịch sử Trung quốc có nhiều người nữ  mà thân thể luôn tỏa ra một hương thơm khác lạ. Tương truyền người đẹp nước Việt là Tây Thi dùng nước vừa tắm qua vẩy lên giường chiếu trướng màn thì tỏa hương thơm sực nức cả nhà; thời Hán Võ Đế có cung nữ tên Lệ Quyên có thể hà hơi thơm hơn cả hương cỏ lan; đời Thanh Hoàng Đế Càn Long rất thích thú với Hương phi người bộ tộc Duy ngô nhĩ, được gọi là Y mạt nhĩ hãn. Y mạt nhĩ  theo tiếng bộ tộc Duy có nghĩa là Xạ hương. (Hãn là mồ hôi, Y mạt nhĩ hãn là mồ hôi thơm như Xạ hương. Truyện phim Hoàn Châu cách cách có nói về nhân vật này – ND).

Thật ra, thân thể người ta ngoài mùi hương tự nhiên tiết ra, cũng có thể dùng thức ăn hoặc các lọai thuốc uống điều chỉnh bên trong, khiến cho tỏa ra một mùi hương đặc biệt, giống như cổ nhân từng nói: “Mở miệng hương hoa chưng, thịt  da trắng thơm lừng”.  Về phương diện làm thơm thân thể, Đông y học đã có rất nhiều kinh nghiệm phong phú lạ thường. Từ  rất sớm vào thời Chiến Quốc, người dân đã có tập quán đeo hoặc ngậm hương hoa cỏ lan. Theo thống kê, người nước Sở thường dùng tự làm đồ trang sức bằng các loài cây cỏ hoa thơm như lan,  huệ, cỏ thuyên (荃 một loài cỏ thơm), cỏ giang ly (江蘺), bạch chỉ, đỗ hành, phù dung, tiêu, quế, v.v… trong đó có không ít loài là cây thuốc. Đến thời nhà Hán, sách Thượng thư có chép việc người ta ngậm lưỡi gà thơm (kê thiệt hương) để trình tấu và phụ nữ đeo hay đội túi thơm (hương nang) làm trang sức là phổ biến.

Cơ chế làm thơm cơ thể của Đông y bao gồm hai mặt: Một mặt, thông qua thuốc hoặc thức ăn, theo nguyên lý chỉnh thể tác động điều hòa nội bộ cơ thể âm dương cân bằng, trừ khử tà khí bên trong hoặc trọc khí đàm thấp, khiến cho công năng tạng phủ kinh mạch hoạt động bình thường, khí huyết sung túc, da dẻ sáng bóng mịn màng, sắc mặt hồng hào tươi nhuận; Mặt khác, bản thân thức ăn và thuốc có các chất thơm, tại quá trình chuyển hóa trong cơ thể, một phần sau đó phát tán ra ngoài trở lại. Đông y phát huy tác dụng làm thơm thân thể chủ yếu thông qua hai cách thức là uống trong và dùng ngoài.

Dưới đây, chúng tôi xin giới thiệu một số phương thuốc làm thơm cơ thể từng được ghi chép trong văn hiến Đông y  cổ truyền để mọi người cùng thử nghiệm.

A. PHƯƠNG THUỐC UỐNG TRONG:

1. Như ý phương hương thân thuật (如意方·香身术 – Phương thuốc như ý làm thơm thân thể):

Xuất xứ:  “Y tâm phương – 医心方 ”.

Thành phần, cách dùng: Điềm qua tử  (hạt dưa bở), Tùng thụ căn (rễ cây thông), Đại táo, Chích cam thảo, lượng bằng nhau, tán chung thành bột mịn, cất dùng. Mỗi lần uống 6-9g, tác dụng thanh nhiệt, trừ mùi hôi, làm thơm thân thể. Dùng sau 20 ngày sẽ có hiệu quả, sau 30 ngày thân thể tỏa hương, sau 100 ngày quần áo, giường màn thường nằm đều có mùi thơm.

Tác dụng: Bài này rất thích hợp cho các bệnh phế vị có nhiệt (phổi, dạ dày nóng), thấp nhiệt hạ tiêu dẫn đến chứng thân thể bốc mùi hôi.

2. Hương thân tán (香身散 – bột thuốc làm thơm thân thể):

Xuất xứ:  “Bị cấp thiên kim dực phương – 备急千金翼方”.

Thành phần, cách dùng: Đông qua tử ( hạt bí đao), Tùng căn bạch bì (vỏ trắng rễ thông), Đại táo, mỗi thứ 30g, tán bột, mỗi lần dùng khoảng 1g uống với rượu, ngày 2 lần, tác dụng làm thơm thân thể, trừ khử ô uế.

Tác dụng: uống để làm thơm thân thể, trừ mùi hôi. Bài này thích nghi cho người không có bệnh hoặc có bệnh.

3. Hương thân hoàn (香身丸 – hoàn thuốc làm thơm thân thể):

Xuất xứ:  “Thực liệu bản thảo – 食疗本草”.

Thành phần, cách dùng: Đại táo nhục (bỏ hột) 100g, Nhục quế 100g, Đông qua nhân 100g, Tùng thụ bì  500g, Mật ong trắng 1000g. Trước lấy Táo nhục giã nhuyễn như bùn, rồi lấy Nhục quế, Đông qua nhân, Tùng thụ bì (lấy tầng vỏ trắng, không dùng lớp vỏ thô) tán thành bột thật mịn, trộn với Táo nhục, thêm mật ong luyện làm hoàn to bằng quả nhãn. Mỗi ngày uống 2 lần (sáng , chiều), mỗi lần 2-4 hoàn.

Tác dụng: Uống lâu ngày làm thơm thân thể, làm đẹp dung nhan, thịt da trắng nõn. Bài này thích hợp dùng uống lâu dài, để thân thể tỏa hương thơm tự nhiên, cùng với da dẻ trắng trẻo, dung nhan hồng hào tươi nhuận, sáng bóng, mịn màng.

4. Toán đỗ phương (蒜肚方 – Tỏi hấp trong bao tử heo):

Xuất xứ: “Ngoại khoa chính tông – 外科正宗”.

Thành phần, cách dùng: Công trư đỗ (bao tử heo đực) 1 cái, Đại toán (tỏi) 49 tép, bỏ vỏ, cho vào bao tử heo, lấy chỉ buộc miệng lại, nấu nước cho thật nhừ, tùy nghi ăn hết.

Tác dụng: Trừ khử mùi hôi nách.

5. Thập hương hoàn (十香丸):

Xuất xứ: “Thiên kim dực phương – 千金翼方”.

Thành phần, cách dùng: Trầm hương, Xạ hương, Bạch đàn hương, Thanh mộc hương, Linh lăng hương, Bạch chỉ, Cam tùng hương, Hoắc hương, Tế tân, Xuyên khung, Tân lang, Bạch đậu khấu mỗi thứ 30g, Hương phụ tử 15g, Đinh hương 0.3g. Tán bột thô (vừa lọt sàng), luyện mật và bao gói bằng bông làm viên to bằng hạt ngô đồng, ngậm mỗi ngày vào buổi tối, nuốt nước cho đến lúc hết vị thuốc thì thôi.

Tác dụng: Phương này gồm 14 vị thuốc Đông dược cay thơm, có đủ công hiệu làm thơm và khử mùi hôi, khiến cho miệng và thân thể đều thơm tho.

6. Lệnh nhân thể hương hoàn (令人体香丸 – hoàn thuốc khiến thân thể người tỏa hương):

Xuất xứ:  “Bổ tập Trửu hậu phương – 补辑肘后方”.

Thành phần, cách dùng:  Bạch chỉ, Huân thảo, Đỗ nhược, Đỗ hành, Cảo bản, thành phần bằng nhau, tán thành bột mịn, luyện mật làm hoàn cỡ bằng hạt ngô đồng. Mỗi buổi sáng sớm uống 3 hoàn, chiều tối uống 4 hoàn, uống với nước ấm.

Tác dụng: Phương này do 5 vị thuốc thơm hợp dùng, có thể làm thơm thân thể, trừ khử mùi hôi. Theo khảo nghiệm, uống bài này sau 30 ngày  khiến thân thể tỏa hương thơm lừng từng hồi từng hồi.

 

B. PHƯƠNG THUỐC DÙNG NGOÀI:

1. Trị thể xú phương (治体臭方 – phương thuốc trị cơ thể có mùi hôi):

Xuất xứ:  “Thiên kim dực phương – 千金翼方”.

Thành phần, cách dùng: Trúc diệp (lá tre) 300g, Đào bạch bì (vỏ trắng cây đào) 120g, hai vị sắc lấy nước tắm rửa, không nệ số lần.

Tác dụng: Phương này chủ trị nách và thân thể có mùi hôi. Trúc diệp có công năng lợi thấp hóa trọc, làm sạch và hương thơm thấu đạt. Đào bạch bì tức vỏ cây đào có công năng giải độc tiêu sang, lợi thấp tiêu thũng. Hai vị hợp dùng tắm rửa lâu ngày có công hiệu  lợi thấp giải độc, làm thơm thân thể, trừ khử mùi hôi ô uế. Đây là phương thuốc tắm rửa người xưa thường dùng.

2. Quý nhân ấp hãn hương phương (贵人挹汗香方 – phương thuốc làm thơm và ráo mồ hôi cho quý nhân):

Xuất xứ:  “Bí dụng toàn thư – 必用全书”.

Thành phần, cách dùng: Đinh hương 40g, Thục tiêu 60 hạt. Trước hết nghiền Đinh hương thành bột mịn, Thục tiêu thì đập vỡ vụn, sau đó trộn đều hai vị, đựng đầy vào túi vải lụa, đeo ở trước ngực.

Tác dụng: Khử mùi mồ hôi, làm thân thể thơm tho. Bài này thích hợp cho người có mồ hôi nặng mùi hôi hám.

3. Thiên Kim chủ khẩu hương khứ xú phương (千金主口香去臭方 – Phương thuốc chủ trị thơm miệng, trừ mùi hôi trong sách Thiên Kim):

Xuất xứ:  “Bị cấp Thiên kim dược phương – 备急千金药方”.

Thành phần, cách dùng: Điềm qua tử (hạt dưa bở) nghiền bột, luyện với mật, mỗi ngày lúc bụng đói ngậm một viên bằng cỡ hạt quả đại táo, cũng có thể dùng xát vào răng.

Tác dụng: khiến cho thơm miệng, trừ chứng hôi miệng.

4. Hương dược táo đậu phương (香药澡豆方):

Xuất xứ:  “Thái bình Thánh huệ phương – 太平圣惠方”.

Thành phần, cách dùng: Đại đậu 10kg, Xích tiểu đậu 800g, Mục túc (một loại rau ăn) 150g, Linh lăng thảo 150g, Đông qua nhân 20g, Đinh hương 60g, Xạ hương 15g (nghiền bột), Mao hương 90g, Trư di (lá lách heo) 5 cái (xắt nhỏ). Lấy 8 vị thuốc đầu giã nhỏ, rây lấy bột, trộn với Trư di giã thật đều. Lúc dùng hòa với một ít nước  rửa tay và toàn thân.

Tác dụng: Làm thơm thân thể, giữ da tươi nhuận, mịn màng. bài này thích hợp cho các chứng da dẻ khô táo, thiếu sự mềm mại, bóng láng.

5. Trị hồ xú phương (治狐臭方 -Phương thuốc trị hôi nách):

Xuất xứ: “Bản thảo cương mục – 本草纲目”.

Thành phần, cách dùng: Tiểu long nhãn hạch (hạt Long nhãn nhỏ) 6 hạt và Hồ tiêu 14 hạt nghiền thành bột mịn, khi mồ hôi nách ra thì dùng thuốc xát vào dưới nách.

Tác dụng: Trừ khử được mùi hôi khó chịu, dùng 3 lần là khỏi.

VƯƠNG LỆ NI (Đại học Trung y dược Bắc Kinh)  http://www.chinatoday.com.cn/china/2004/0408/80.htm

PHAN LANG dịch (đã đăng CTQ số 92, 2007) 

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *