Trang nhà LƯƠNG Y PHAN CÔNG TUẤN

ĐÁP HƯƠNG AN LÃO Y NHỊ THỦ kỳ 2

29/08/2025

THƠ CHỮ HÁN HẢI THƯỢNG LÃN ÔNG 23

ĐÁP HƯƠNG AN LÃO Y NHỊ THỦ – 答香安老醫二首 – KỲ 2

TRẢ LỜI CỤ LANG Ở HƯƠNG AN – KỲ 2

Nguyên văn và phiên âm :

六年城外萬峯低     Lục niên thành ngoại vạn phong đê

遥望仙翁下玉池     Dao vọng tiên ông hạ ngọc trì.

學海想君心底見     Học hải tưởng quân tâm để kiến,

觀天慚我管中窺     Quan thiên tàm ngã quản trung khuy.

高流韻入驚風夢     Cao lưu[1] vận nhập kinh phong mộng,

伐木歌殘對月兒     Phạt mộc[2] ca tàn đối nguyệt nhi.

濁味何堪邀處士     Trọc vị hà kham yêu xử sĩ,

䔥蕭黄菊滿東籬     Tiêu tiêu hoàng cúc mãn đông ly.

Dịch nghĩa:

Ngoài thành Lục niên có hàng vạn ngọn núi tháp,

Xa trông thấy tiên ông xuống ao ngọc

Tưởng tới ông là người nhìn thấu tới đáy biển học,

Tôi lấy làm thẹn mình nhìn trời trong ống,

Vận đàn non cao nước chảy giật mình trong giấc mộng,

Bài thơ phạt mộc ca xong rồi ngồi nhìn trăng.

VỊ thô trọc không dám mời xử sĩ,

Cúc vàng lặng lẽ nở đầy giậu phía đông.

Dịch thơ:

Núi ngoài thành Lục thấp lè tè,

Xa ngóng tiên ông xuống Ngọc trì.

Khen bác học hành đà rất mực,

Thẹn tôi hiểu biết chửa ra chi.

Tri âm khúc dạo trong mơ tưởng

Phạt mộc thơ ngâm dưới nguyệt thi.

Quê kệch dám đâu mời xử sỉ.

Giậu đông đầy cúc nở vàng hoe.

(Nguyễn Thanh Giản, Tử Siêu, Nam Trân dịch)

Bản dịch khác:

Ngoài thành Lục niên muôn núi thấp

Ao ngọc  xa vời ngóng Tiên ông

Biển học mênh mang bác thấu suốt

Xem trời quan ống tôi thẹn thùng

“Cao Lưu” khúc nổi tan mơ gió

“Phạt mộc” ngâm rồi nhìn trăng trong

Vị tục dám đâu mời xử sĩ

Cúc vàng hiu hắt đậu bên đông

(Bùi Hạnh Cẩn dịch)

Chú thích:

[1] Cao, lưu: do hai chữ “Cao sơn” và “Lưu thủy” viết dồn lại. Xuất phát từ chuyện tri âm Bá Nha gảy đàn, Tử Kỳ nghe đàn. Khi khúc đàn đương lưu tâm tới núi cao, thỉ Tử Kỳ khen là tiếng cao vút như đỉnh Thái Sơn. Khi Bá Nha để tâm hồn vào nước chảy, thì Tử Kỳ lại khen là mênh mang như sông nước. Từ dó người ta dùng cụm từ “Cao sơn lưu thủy” để chỉ vào người bạn hiểu rõ tâm tình nhau (ND).

[2] Phạt mộc: Một bài thơ ca ngợi tình bạn, ở trong thiên Tiểu nhã, Kinh Thi (ND)