Trang nhà LƯƠNG Y PHAN CÔNG TUẤN

ĐÁP HƯƠNG AN LÃO Y NHỊ THỦ kỳ 1

28/08/2025

THƠ CHỮ HÁN HẢI THƯỢNG LÃN ÔNG 22

ĐÁP HƯƠNG AN LÃO Y NHỊ THỦ – 答香安老醫二首  KỲ 1

TRẢ LỜI CỤ LANG Ở HƯƠNG AN – Kỳ 1

Nguyên văn và phiên âm :

酸甘世味幾經嘗     Toan cam thế vị kỷ kinh thường,

放懶窮林事事茫     Phóng lãn cùng lâm sự sự mang.

萬卷無非心孔孟     Vạn quyển vô phi tâm Khổng Mạnh [1],

一言終是見岐黃     Nhất ngôn chung thị kiến Kỳ Hoàng [2].

活人架上無靈藥     Hoạt nhân giá thượng vô linh dược,

教子囊中有義方     Giáo tử nang trung hữu nghĩa phương.

幾度臨風憶知己     Kỷ độ lâm phong ức tri kỷ,

蕉山雲擁更遐彊     Tiêu sơn vân ủng cánh hà cương.

Dịch nghĩa:

Mùi đời chua ngọt đã từng nếm mấy phen,

Phóng túng lười nhác ở rừng sâu lắm việc vội.

Muôn quyển thảy đều lấy sách Khổng Mạnh làm lòng,

Một lời nói là thấy có Kỳ Bá, Hoàng Đế.

Ở trên giá không có thuốc thiêng làm sống người,

Trong túi có sách dạy con theo nghĩa đúng.

Mấy lần đứng ngóng trông nhớ tri kỷ,

Mây che núi Tiêu ở cõi xa xa.

Dịch thơ:

Mùi đời chua ngọt trải bao nhường,

Ẩn chốn rừng sâu việc vấn vương.

Các sách đâu không khuôn Khổng Mạnh,

Một lời vẫn có nếp Kỳ Hoàng.

Giúp người, trên án không linh dược,

Dạy trẻ, trong nhà sẵn nghĩa phương.

Từng đã bào phen mong nhớ bạn,

Tiêu sơn mây phủ lại xa đường

(Nguyễn Thanh Giản, Tử Siêu, Nam Trân dịch)

Bản dịch khác:

Mùi đời chua ngọt đã từng qua

Lười ẩn rừng sâu việc chẳng tha

Khổng Mạnh trước sau muôn sách ấy

Hoàng Kỳ sớm tối một lời ta

Cứu người thuốc thánh không trên án

Dạy trẻ điều nhân sẵn nếp nhà

Mấy dạo chạnh lòng nhớ tri kỷ

Non Tiêu mây đọng lại đường xa

(Bùi Hạnh Cẩn dịch)

Chú thích:

[1] Khổng tử, Mạnh tử chuyên dạy về nhân nghĩa

[2] Kỳ Bá, Hoàng Đế phát minh việc dùng thuốc chữ bệnhh