Trang nhà LƯƠNG Y PHAN CÔNG TUẤN

DẠ NGUYỆT HÀNH CHU

02/08/2025

THƠ CHỮ HÁN HẢI THƯỢNG LÃN ÔNG 3

DẠ NGUYỆT HÀNH CHU – 夜月行舟

 ĐÊM TRĂNG ĐI THUYỀN

Xuất xứ : Lời phi lộ ghi đầu bài thơ này, Lãn Ông cho biết người làng bên có bệnh nguy cấp, chèo thuyền lại đón mời. Khi đó là tiết cuối hè sang thu, trời quang mây, một vầng trăng sáng ở không trung dọi bóng trên làn sóng lấp lánh như muôn vạn lớp vẩy vàng, bên tai vẳng tiếng chuông chùa, tiếng hát của thuyền chài vang qua khóm lau lách, phía trước mắt thì thôn trang tỏa khói, núi phủ màn sương. Đối cảnh sinh tình, chỗ nào cũng như khêu gợi lòng khách, Lãn Ông muốn gẩy mấy khúc đàn, uống  vài chén rượu, nhưng lại nghĩ trong lúc giúp người đang nguy cấp sao nỡ thế được, thành cụt hứng, nhân đó làm bài thơ này để yên ủi cõi lòng.

Nguyên văn và phiên âm:

海月催行棹     Hải nguyệt thôi hành trạo,

清霄興轉幽     Thanh tiêu hứng chuyển u.

岸花肥得露     Ngạn hoa phì đắc lộ,

山影瘐宜秋    Sơn ảnh sấu nghi thu.

鍾出煙林寺     Chung xuất yên lâm tự,

歌囬柳浦舟     Ca hồi liễu phố chu.

琴樽思一樂     Cầm tôn tư nhất lạc,

争奈爲人憂     Tranh nại vị nhân ưu.

Dịch nghĩa:

Trăng biển giục giã chèo đi,

Đêm thanh hứng thú chuyển vào lặng vắng.

Hoa bên bờ mọng đượm hơi sương,

Bóng núi gầy hiện rõ vẻ thu.

Tiếng chuông bay ra từ ngôi chùa trong rừng khói,

Tiếng ca vọng tới từ xóm chài bến liễu.

Muốn dạo đàn rót chén làm vui,

Song lòng còn đương lo vì người ốm.

Dịch thơ :

Trăng khuya như giục mái chèo,

Đêm thanh cảnh vắng ra chiều vấn vương.

Ven bờ hoa đọng màu sương,

Bóng non xem cũng võ vàng về thu.

Trong sương vẳng tiếng chuông chùa,

Ngân vang bến liễu giọng hò thuyền xuôi.

Rắp đem đàn rượu làm vui,

Nhưng còn lo liệu bệnh người, sao đang!

(Nguyễn Thanh Giản, Tử Siêu, Nam Trân dịch)

Bản dịch khác:

Trăng biển giục chèo gấp

Đêm thanh tứ thêm sâu

Hoa bờ đầm giọt móc

Bóng núi gầy dáng thu

Ven rừng chuông chùa vọng

Bãi liễu hát vang đò

Đàn rượu mong vui thú

Vì người còn nỗi lo

(Bùi Hạnh Cẩn dịch)

THUYỀN TRĂNG

Biển trăng giục mái chèo

Đêm thanh khiến u hoài

Hai bờ hoa đượm sương

Bóng non mùa thu tới

Chuông chùa tròn rừng khói

Giọng hò liễu xóm chài

Muốn dạo đàn chuốc rượu

Ngại người đau mong chờ

(Trương Thìn dịch)

Trăng nước giục thuyền rẽ sóng trôi,

Đêm thanh vắng lặng dạ bồi hồi.

Hai bờ sương đẫm hoa  khoe sắc,

Bóng núi thu phai nhuộm sắc trời.

Chuông vọng chùa xa trong khói tỏa,

Ca vang thuyền nhỏ giữa ngàn khơi.

Toan đem đàn rượu vui niềm cũ

Chợt nhớ người đau chạnh nỗi đời.

(Phan Công Tuấn dịch)