Trang nhà LƯƠNG Y PHAN CÔNG TUẤN

Từ chuyện “ăn bưởi gây ung thư”

01/10/2024

Thông tin mà một số báo chí Việt Nam đăng về chuyện ăn bưởi gây ung thư đã được dịch từ BBC News và báo Daily Mail (Anh) ngày 16/7, vốn có xuất xứ từ một nghiên cứu đăng trên tập san Ung thư của Anh (British Journal of Cancer) ngày 10/7/2007.

Theo các bài báo đó, một số nhà khoa học ở hai trường đại học Nam California và Hawaii (Mỹ) đã khảo sát trên gần 50.000 phụ nữ tuổi mãn kinh và nhận thấy, những phụ nữ ăn từ 1/4 trái bưởi trở lên mỗi ngày sẽ tăng 30% nguy cơ mắc bệnh ung thư vú.

GS.Nguyễn Văn Tuấn (Viện Nghiên cứu Y khoa Garvan, Đại học New South Wales, Sydney, Úc) phân tích: Kết quả này một phần do “báo chí Tây phương hiểu không đúng dữ liệu khoa học mới gây nên nhầm lẫn nghiêm trọng”, nhưng chủ yếu do “nghiên cứu này có nhiều vấn đề về phương pháp có thể làm cho kết quả rất khó diễn dịch”, vì vậy “kết quả của công trình nghiên cứu này không có giá trị khoa học cao, và cũng không đáng tin cậy”.

“Bởi vì đây là một công trình khoa học theo mô hình nghiên cứu quan sát (observational study) chứ không phải nghiên cứu lâm sàng đối chứng ngẫu nhiên (randomized clinical trial), cho nên kết quả chỉ có giá trị khoa học trung bình và chỉ gợi ý, chứ không thể nói bưởi là nguyên nhân gây ung thư vú”.

Phần kết bài viết, GS còn nói thêm rằng một nghiên cứu khác do các nhà khoa học thuộc Đại học Chicago (công bố chỉ 1 tuần sau nghiên cứu của Đại học Nam California) cho thấy bưởi có tác dụng phòng chống ung thư.

Từ đó tác giả nhắc lại và nhấn mạnh một lần nữa: bưởi không gây ung thư vú. Ngược lại, nếu ăn bưởi điều độ và tránh can thiệp với thuốc, bưởi có lợi cho sức khỏe (bạn đọc có thể xem thêm toàn văn bài viết của GS. Nguyễn Văn Tuấn đăng trên ykhoa.net).

Ngoài ra, một một số nhà khoa học ở Viện nghiên cứu cây ăn quả miền Nam, Đại học Cần Thơ đã nghiên cứu và đưa ra kết luận: ăn bưởi Việt Nam (tiếng Anh gọi là POMELO, tên khoa học Citrus maxima) không bị ung thư. Loại bưởi mà báo chí nước ngoài đưa tin gây ung thư là bưởi chùm (tên tiếng Anh là GRAPEFRUIT tên khoa học là Citrus paradisi) chỉ có ở Mỹ, Brazin, Mexico…

Người dẫn lại các thông tin trên đây rất tán thành ý kiến của tác giả Nguyễn Văn Tuấn cho rằng “giới báo chí và phóng viên trong nước hoàn toàn là nạn nhân của những bản tin báo chí Tây phương mà họ dịch và đăng chứ không phải là thủ phạm trong việc này”.

Đây là một “tai nạn nghề nghiệp” đáng để những người làm báo rút ra bài học nhớ đời. Trong xã hội bùng nổ thông tin ngày nay, điều quan trọng chúng ta cần nâng cao được kiến thức và trí xét đoán tinh nhạy của những người tiếp nhận thông tin, không chỉ cho các phóng viên, biên tập viên, mà cho đến từng bạn đọc các báo.

Để trụ vững trong một thế giới đa cực, luôn đầy rẫy những thông tin đa chiều, chúng ta không chỉ cần nương tựa vào sự thẩm định kỹ lưỡng của các nhà chuyên môn, mà còn cần tự tin vững vàng nơi lương tri bản thân mình.

Từ sự vụ đăng tin thiếu chính xác này, tôi chợt nhớ lại một lời dạy của Đức Phật cách đây 2.600 năm : “Này các bạn, các bạn đừng vội tin vào một điều gì dù điều đó là điều mà người ta thường nói đến luôn, dù điều đó có trong kinh điển, dù điều đó do một bậc thầy mà thiên hạ tôn sùng nói ra.

Các bạn chỉ nên chấp nhận và tin vào những điều mà các bạn thấy hợp với lý trí của các bạn, những điều được các bậc hiền nhân đồng ý, những điều mà nếu đem ra thực hành thì đưa tới những kết quả tốt đẹp cho đời sống. Còn những điều không hợp với lý trí, những điều bị các bậc hiền nhân chê trách, những điều mà nếu đem ra thực hành thì đưa tới khổ đau và đổ vỡ, những điều đó các bạn nên bác bỏ, đừng chấp nhận.”

Lời dạy vốn được xem là tuyên ngôn đầu tiên về tự do tư tưởng của loài người, nếu được ghi xương khắc tủy cho mỗi cá nhân, thì chắc chắn sẽ hạn chế được tác hại của các tin đồn thất thiệt gây nên trong xã hội, mà vụ việc “bưởi gây ung thư” chỉ là một trong rất nhiều ví dụ.

PHAN CÔNG TUẤN

• Nguồn: Phan Công Tuấn, Tạp chí Cây Thuốc Quý – Hội Dược Liệu Việt Nam
• http://tusach.thuvienkhoahoc.com/…/T%E1%BB%AB_chuy%E1…
• http://tuanvietnam.vietnamnet.vn/hau-qua-tu-viec-dich-bao…