Trang nhà LƯƠNG Y PHAN CÔNG TUẤN

Nhân duyên làm phim tài liệu LƯƠNG Y NGUYỄN KIỀU

31/12/2023

Lương y Nguyễn Kiều (1891-1974) qua đời ngày 2/12/1974. Theo truyền thống, Học viện Y Dược Học Cổ Truyền Việt Nam và Hội Đồng môn Lương y Nguyễn Kiều  hàng năm thường lấy ngày 2/12 tổ chức lễ giỗ kỷ niệm Cụ  tại khu lưu niệm  ở xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên, Hà Nội.

Nhân dịp hãng phim TFS sản xuất phim tài liệu “Lương y Nguyễn Kiều” đã phát sóng lần đầu trên HTV9 ngày 27/02/2019, chúng tôi ghi lại vài kỷ niệm về nhân duyên  làm phim này.

Tháng 9/2018, tôi đưa con gái ra Hà Nội nhập học tại Học viện YDHCTVN, có gặp một số đồng nghiệp chung niềm đam mê nghiên cứu ứng dụng thuốc nam biếu cho một cuốn sách viết về Lương y Nguyễn Kiều do một học trò là lương y Nguyễn Xuân Việt (hiện là Phó Chủ tịch Hội Nam Y Việt Nam)  đồng chủ biên với GS.TS Trương Việt Bình, Giám đốc Học viện YDHCTVN xuất bản năm 2015.

Đọc sách này và một số tài liệu liên quan, tôi thật sự có ấn tượng sâu sắc về một lương y dành trọn cuộc đời nghiên cứu ứng dụng và phổ biến Thuốc Nam nhưng ít được biết đến, ngay cả bản thân tôi có thời gian hơn mười năm làm Tạp chí Cây Thuốc Quý của Trung ương Hội Dược liệu Việt Nam  nhưng chưa từng biết đến.

Sau đó, tôi nhờ các đồng nghiệp cho địa chỉ đến nhà thầy Nguyễn Xuân Việt tìm hiểu thêm, và có hứa liều với thầy Việt  là sẽ giới thiệu để làm một cuốn phim tài liệu về Lương y Nguyễn Kiều.

Sau khi về Đà Nẵng, tôi đã liên hệ đặt vấn đề và gởi tài liệu cho Đạo diễn Khắc Tuấn của Hãng phim TFS (Đài Truyền hình TP.HCM), vốn là người đạo diễn và viết kịch bản bộ phim tài liệu “NGƯỜI THẦY THUỐC 3 KHÔNG” nói về chúng tôi trước đó. Tôi chỉ lập luận đơn giản là một thầy thuốc làng nhàng như tôi mà các anh làm phim tài liệu được thì không thể không làm về vị danh y nổi tiếng, một người con của sông nước miền Nam, người đã một đời phụng hiến cho ngành Y học dân tộc Việt Nam.

Rất may là cuối cùng đề xuất của chúng tôi đã được lãnh đạo Hãng phim truyền hình TP.HCM (TFS) chấp nhận và có quyết định mời tôi tham gia đoàn làm phim với vai trò cố vấn chuyên môn.

Sau khoảng 10 ngày đầu tháng 12/2018 đoàn làm phim thực hiện phỏng vấn nhân chứng, lãnh đạo Học viện YDHCTVN, Hôi Nam Y cũng như quay ngoại cảnh ở Phú Xuyên, Hà Đông, Phú Thọ, Hưng Yên, Hải Dương,..,

Đến hạ tuần tháng 12 đoàn làn phim tiếp tục vào quê hương của Cụ ở Lai Vung, Đồng Tháp và một số tỉnh lân cận để phỏng vấn và ghi hình.

Đặc biệt, biết GS. Bùi Chí Hiếu, nguyên Hiệu trưởng Trường YHDT Tuệ Tĩnh TP.HCM, vốn từng học Thuốc Nam với Lương y Nguyễn Kiều từ những năm 60 ở miền Bắc, nên đoàn làm phim có tìm đến ghi hình tại Phòng truyền thống về cuộc đời và sự nghiệp của cố Giáo sư – Tiến sĩ – Bác sĩ – Nhà giáo ưu tú Bùi Chí Hiếu tại trụ sở Hội Đông y huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long.

Hai tháng sau, đúng ngày Thầy thuốc Việt Nam, 27/02/2019, phim tài liệu LƯƠNG Y NGUYỄN KIỀU phát sóng lần đầu trên kênh HTV9.

Về phần mình, qua quá trình tìm hiểu tài liệu để đề xuất làm phim, cảm kích về cuộc đời sự nghiệp lương y Nguyễn Kiều, tôi đã viết bài thơ  tâm đắc tặng cho Nhà truyền thống Học viện YDHCTVN và Nhà lưu niệm Lương y Nguyễn Kiều cũng như một số môn sinh Hội Đồng môn Lương y Nguyễn Kiều vào dịp Lễ Tưởng niệm 44 năm ngày mất Lương y Nguyễn Kiều (02/12/1974 – 02/12/2018).

LƯƠNG Y NGUYỄN KIỀU

một đời phụng hiến

Mười lăm năm tìm thuốc ở Côn Lôn

Xoa dịu vết thương đòn thù tra tấn

Đâu chỉ chăm lo cho bạn tù cộng sản

Dẫu vợ con cai ngục, vẫn cứu chữa tận tình.

Trải chín năm cùng dân tộc trường chinh

Lòng đau đáu về thuốc nam kháng chiến

Giữa bưng biền, đã sưu tầm phổ biến

“Toa căn bản” sánh cùng “Bản thảo tính thuốc nam”.

Hai mươi năm trên đất Bắc gian nan

Hợp tác xã thuốc nam kiên trì thực hiện

Ấp ủ giấc mơ mô hình “Trường – Viện”

Mở lớp thuốc ta, chữa bệnh dân nghèo.

Cả một đời phấn đấu làm theo

Tuệ Tĩnh thiền sư, tuyên ngôn thống thiết

“Thuốc Nam Việt chữa người Nam Việt”

Thắp sáng lên tên của một ngôi trường.

Ai có về Sa Đéc quê hương

“Thầy thuốc một thang” giờ chẳng cần treo biển.

Lương y Nguyễn Kiều – một đời phụng hiến

Y học cổ truyền dân tộc Việt Nam.

PHAN CÔNG TUẤN