Mười điều thiết yếu cho thầy thuốc và người bệnh
08/10/2023
Y đức có thể hiểu là đạo đức y khoa bao hàm đạo đức của thầy thuốc và các đức tính cần thiết của người bệnh cần có để nâng cao sức khỏe và hợp tác chữa bệnh. Có lẽ người xưa từng có quan niệm như vậy nên trong tác phẩm Vạn Bệnh Hồi Xuân của Cung Đình Hiền, một Ngự y của Viện Thái Y nhà Minh, TQ, có phụ đính 2 bài Y gia thập yếu và Bệnh gia thập yếu, tóm tắt những điều thiết yếu cho thầy thuốc và bệnh nhân rất đáng để mọi người tham khảo. Nhân chuyên đề về Y đức trong số báo này, xin giới thiệu bản dịch 2 bài này cho bạn đọc ĐNCT tham khảo và suy ngẫm.
Y GIA THẬP YẾU
Một giữ lòng nhân
Đó là phương châm
Cứu người bệnh tật
Cội đức chuyên cần.
Hai thông Nho đạo
Nho Y vốn báu
Nghiên cứu tỏ tường
Rộng đường tham khảo.
Ba tinh mạch lý
Trong ngoài phân kỹ
Chẩn đoán rõ ràng
Nan y cũng trị.
Bốn biết bệnh nguyên
Sống chết nói liền
Thầy tinh mức ấy
Mới xứng nghề chuyên.
Năm nắm vận khí
Thời tiết liên lụy
Bổ tả ôn lương
Theo mùa chữa trị.
Sáu thuộc kinh lạc
Nhận bệnh chính xác
Tạng phủ suốt thông
Noi gương Biển Thước.
Bảy rõ dược tính
Lập phương đúng bệnh
Hàn nhiệt không lường
Tổn thương tính mệnh.
Tám rành bào chế
Nướng sao tinh tế
Quá mức, chưa vừa…
An nguy can hệ.
Chín không đố kỵ
Nhìn đời thấu lý
Ưa ghét theo người
Sớm nên sửa ý.
Mười chớ trọng lợi
Giữ tròn nhân nghĩa
Người dẫu giàu nghèo
Thuốc không chia loại.
BỆNH GIA THẬP YẾU
Một chọn thầy hay
Có bệnh chữa ngay
Không thể bất cẩn
Sống chết trở tay.
Hai phải uống thuốc
Bệnh mới khỏi được
Chỉ có người ngu
Tự mình kham vác.
Ba nên chữa sớm
Bệnh nhẹ vừa chớm
Cái sảy coi thường
Nảy thành ung lớn.
Bốn tránh sắc dục
Tự nhiên bệnh bớt
Còn nếu phạm vào
Thần y hết chước.
Năm cấm giận tức
Phải nên tỉnh thức
Giận hỏa bùng lên
Khó mà cứu được.
Sáu ngưng vọng tưởng
Nên cần tĩnh dưỡng
Lo nghĩ dứt trừ
Tinh thần hào sảng.
Bảy giảm ăn uống
Đúng phép điều dưỡng
Thái quá tổn thần
No nê khó cưỡng.
Tám kiêng đi lại
Giao tế khước từ
Làm lụng nhọc sức
Nguyên khí thêm hư.
Chín không tin tà
Tin ắt sai ngoa
Dị đoan lừa phỉnh
Mê loạn người nhà.
Mười chớ tiếc phí
Sao lại tiếc nhỉ
Thử hỏi mọi người
Mạng hay tiền quý?
PHAN CÔNG TUẤN (dịch và giới thiệu)
https://baodanang.vn/channel/5433/201311/phuong-hay-thuoc-quy-muoi-dieu-thiet-yeu-cho-thay-thuoc-va-nguoi-benh-2290304/
Bài viết mới nhất
Ứng dụng Google store
Cây thuốc Đà NẵngLượt truy cập
- Đang online: 0
- Hôm nay: 9
- Tất cả: 38093