Trang nhà LƯƠNG Y PHAN CÔNG TUẤN

Một đơn thuốc chữa suy tim của cụ Lưu Thủy

03/11/2023

L.Y QUÁCH THỊ PHONG VÂN

LTS: Cô Phong Vân hiện đã gần 80 tuổi, nguyên là một cháu dâu gọi Cụ Lưu Thủy là ông nội chú, hiện ở tại 32/1 Mai Xuân Thưởng, Phường 11, Quận Bình Thạnh, TP.HCM (ĐT: 38415003). Sau khi nhận được 2 số báo CTQ gởi biếu, đã gởi thư cám ơn CTQ và cho biết: “Về tiểu sử và sự nghiệp của cụ Lưu Thủy Nguyễn Văn Ngôn, CTQ đã biết khá đầy đủ và viết ra rất đúng, rất rõ ràng. Năm 1964 khi đã yếu sức nhiều vì tuổi già, Cụ Lưu Thủy có ký thác cho vợ chồng chúng tôi một bản thảo sách Thương Hàn Luận của cụ giảng giải. Tôi đã cất giữ và đến tháng 1.1987 tôi đem tài liệu này tặng cho Tỉnh hội YHCT Quảng Nam- Đà Nẵng, lúc đó do BS.Vũ Văn Tiên làm Chủ tịch Hội. BS.Tiên hứa sẽ in ấn để lại cho thế hệ trẻ thừa kế. Nhưng không may, một thời gian sau BS.Tiên qua đời, không thực hiện được ý nguyện của mình. Tôi rất tiếc, không biết tài liệu lưu lạc về đâu! Nhưng hôm nay tôi rất mãn nguyện biết tài liệu này được BBT CTQ lưu ý. Một lần nữa xin cám ơn BBT!”

Kèm với bức thư trên, cô Phong Vân còn kể thêm về một trường hợp chữa bệnh của cụ Lưu Thủy mà cô đã chứng kiến và có ghi lại đơn thuốc như sau:

Bà Nguyễn Thị Kim Xuyến 50 tuổi (ở Hà Nha, Đại Lộc), có chồng đi tập kết, đau tim nặng gần 10 năm, thường xuyên lên cơn ngất xỉu, da tím rịm. Tình trạng sức khỏe của bệnh nhân như chuông treo chỉ mành. Bệnh nhân đã đi khắp các bệnh viện lớn ở miền Trung như BV Duy Tân (C17 ngày nay), BV Đà Nẵng, BV Huế, gặp đủ bác sĩ giỏi có tiếng tăm, dùng đủ loại thuốc, nhưng đâu cũng vào đấy, bệnh càng ngày càng nặng, không giảm chút nào.

Tôi đã đưa bà lên gặp Cụ Lưu Thủy đang ở nhà người chị ở gần Chợ Mới, Đà Nẵng. Cụ đã xem mạch rất kỹ và sau đó kê một đơn thuốc bảo uống 10 thang rồi quay lại.

Sau 10 ngày bệnh nhân trở lại thấy khác hẳn, da dẻ hồng hào, đi đứng vững vàng, ăn ngon ngủ tốt, tỉnh táo định thần hẳn, nói năng làm chủ được bản thân mình. Cụ Lưu Thủy xem mạch lại, và bảo bệnh nhân tiếp tục uống đơn thuốc đó một thời gian nữa. Bệnh nhân sau này mạnh hẳn, lao động bình thường, sống thọ 80 tuổi mới mất. Nhớ ơn cứu mạng, sau giải phóng, hai vợ chồng bà đã đến tìm tôi và hỏi thăm về gia đình Cụ.

Nhờ thói quen làm việc ở  bệnh viện, tôi đã ghi lại đơn thuốc của Cụ cho khi đó như sau:

Ngũ vị tử 4g, Mạch môn đông  4g, Hồng nhục sâm 4g, Bạch truật 8g, Xuyên hoàng liên 4g, Chích cam thảo 4g, Đương quy 12g, Chích hoàng kỳ 8g, Long nhãn nhục 8g, Phục thần 8g, Viễn chí 4g. (Nguyên toa dùng đơn vị chỉ, tôi quy đổi theo tỉ lệ 1 chỉ = 4g).

Sau này có học thêm đông y, tôi thấy đơn thuốc trên chủ yếu  là bài Quy tỳ thang, giảm đi Toan táo nhân và Mộc hương, đồng thời gia thêm Mạch môn, Ngũ vị (nhuận phế âm, liễm phế khí) và Hoàng liên (tả tâm hỏa). Phương thuốc tuy đơn giản nhưng nhờ Cụ chẩn đoán chính xác bệnh nên hiệu quả như thần. Nay xin giới thiệu cho các thầy thuốc nghiên cứu ứng dụng.

(CTQ số121, tr.28)